Natuur in de tuin rudbeckia

Natuur in de tuin

Natuur in de tuin, hoe doe je dat? En wat heb je daarvoor nodig? Plekjes creëren voor vogels, insecten en kleine zoogdieren is niet alleen leuk, het is ook nog eens heel makkelijk! Lees in dit blog hoe je dat doet.

Als eerste moet je bedenken hoe het in de natuur in zijn werk gaat. Zijn er daar mensen die op elke vierkante meter lopen? Of zijn er daar mensen die alles netjes aanvegen? Nee! Doe dat dus ook niet in je tuin. Hoe kleiner je tuin, hoe lastiger dit natuurlijk is, maar probeer altijd een hoekje over te laten waar je in principe niks mee doet. Laat het rommelig en kom er niet te vaak in de buurt. Dan ben je al goed op weg om natuur in de tuin te creëren.

Bijen houden van de zevenzonenboom die laat in het jaar bloeit.

Als tweede is het van belang dat je niet teveel tegels of andere bestrating in je tuin hebt. Planten en aarde zijn de twee belangrijkste ingrediënten voor natuur in de tuin. Een stenen stapelmuur of een insectenmuur zijn dingen die je daarnaast kan toevoegen aan de tuin. Planten zijn belangrijk, ze zorgen voor voedsel voor vele dieren en insecten. Zorg er daarom ook voor dat er het hele jaar door wat bloeiends in de tuin staat. Daarnaast zijn waard- en drachtplanten voor vlinders goed om in je tuin te planten. (Ja dus ook distels en brandnetels, al hoef je die vaak niet zelf te planten ?)
Heb je nou een kleine tuin (of balkon) kies dan vooral voor de bloeiende planten met een goede nectar-/pollenwaarde. Heb je een grotere tuin? Dan kan je gerust ergens een plekje met brandnetels hebben.

Een insectenmuur kan een mooi element zijn in de natuurlijke tuin, maar zeker ook in een strakke tuin!

Als derde en laatste tip, zorg voor een gevarieerde tuin. Een strak gazon biedt weinig voor insecten, maar een bloemenweide biedt heel veel. Een border met alleen maar vaste planten is mooi, maar plaats je er een boom in dan help je al veel meer dieren en insecten. En als je ruimte in je tuin hebt voor bosschages en een waterpartij dan ben je helemaal goed bezig! Afwisseling is belangrijk. Wist je bijvoorbeeld dat vlinders herkenningspunten nodig hebben om op te navigeren? Als je tuin overal hetzelfde is dan kunnen ze daar weinig mee.

Wat ik heb geleerd en gezien in onze eigen tuin van 9000m2 is dat je in een natuurlijke tuin ook moet leren loslaten. Dan ontstaan vaak de mooiste dingen. Wij zijn met de aanleg van de tuin gestart in 2017, het was eerst voornamelijk weiland en gazon. Wel zat er al een boomgaard en moestuin in en wat beukenhagen.
Nu hebben we een grote houtwal met twee bosjes, takkenrillen, bloemenweides, borders met veel bloemen, solitaire bomen, groepjes struiken en rommelhoekjes (deels ook omdat de tuin zo groot is dat je niet elk hoekje kan onderhouden). 

Natuur in de tuin
Het snoeiafval wordt verdeeld over de twee takkenrillen in de tuin. Ander tuinafval gooien we in de houtwal of op de composthoop.

In die drie jaar tijd, waar er eerst toch vrij weinig insecten en vogels waren, is er een enorme metamorfose geweest. Het bosplantsoen wat we aangeplant hebben voor de houtwal is op sommige plekken inmiddels bijna 5 meter hoog en het aantal insecten en vogels is exponentieel gegroeid! Ik heb hier nog nooit zoveel en zoveel verschillende insecten gezien als afgelopen jaar. Heel bijzonder zijn de patrijzen die elk jaar terug komt om te foerageren.

Qua onderhoud vergt bijvoorbeeld de houtwal helemaal geen werk, de borders daarentegen wel, want omdat wij weinig toevoegen aan de grond duurt het lang voordat alles is dichtgegroeid. Al het grove tuinafval zoals takken en graszoden gooien wij in de houtwal, deze bulten afval zijn een walhalla voor vele kevers en andere insecten. Ook de egels kunnen een mooie holletje maken onder het snoeiafval. Ook is het mooi om te zien hoeveel vlinders er in de bloemenweide zitten. Vooral nachtvlinders en motten verschuilen zich in het lange gras. Echte natuur in de tuin!

Wij wonen in het LOG (landbouwontwikkelingsgebied), waar de natuur helaas hard achteruit gaat, maar gelukkig zijn er eilandjes zoals die van ons die dat toch een beetje kunnen tegengaan. Ook een voordeel, in onze straat was bijna geen eikenprocessierups te bekennen! (Ondanks de laan die voornamelijk uit eiken bestaat) Alle vogels die nu in de tuin komen voor de insecten, eten ook graag de rupsen op.

klassieke stadstuin kleine tuin bank

Nieuw!

Tuinontwerp voor kleine tuinen

Om iedereen te kunnen helpen met een mooie tuin heb ik voor de allerkleinsten onder ons een nieuwe service toegevoegd! De schetsservice zoals je hem kent, alleen dan zonder 3D model, is nu ook beschikbaar voor tuinen tot 60 m2. De kosten daarvoor zijn 250,- euro inclusief btw. Wil je daar een 3D model aan toevoegen dan komt er nog 100,- euro bij.

Deze service is uitermate geschikt om helemaal online te doen. Het enige wat ik van jou nodig heb zijn foto’s van de tuin, de afmetingen en jouw wensen en eisen. Een ander bijkomend voordeel is dat deze service een hele korte doorlooptijd heeft en je dus snel een ontwerp toegestuurd krijgt.

Wil je meer informatie? Neem dan gerust contact op! Neem ook eens een kijkje in mijn portfolio voor voorbeelden van de schetsservice.

grondsoort klei

11 dingen om te doen in je tuin

Nu je toch thuiszit 😉

De wereld staat op zijn kop en onze levens staan een beetje op pauze. We werken zoveel mogelijk thuis, houden afstand van elkaar en hopen op het beste. Toch zijn er ook voordelen aan deze situatie, de natuur profiteert en onze tuinen en huizen hebben er nog niet eerder zo strak uitgezien. Dit blog laat je 11 dingen zien die je kan doen in de tuin.

  1. Maak je borders schoon (onkruid wieden, winterbescherming deels verwijderen, vaste planten en grassen afknippen)
  2. Snoei en/of verplaats je hortensia’s
  3. Plant bomen en struiken
  4. Snoei bolvormige bomen
  5. Plant zomerbollen en knollen
  6. Bemest je rozen (woon je op het zand of veen? Bemest dan met gedroogde kippenmest of voeg wat extra kalk toe)
  7. Zaai éénjarigen en zomerbloeiers bij mooi, warm weer
  8. Maak je vijverfilter schoon
  9. Snoei te dicht op elkaar staande takken uit je fruitboom
  10. Knip kruiden als tijm en rozemarijn als ze er niet al te best uitzien let hierbij een beetje op dat het niet heel hard gaat vriezen)
  11. Geniet van de ontluikende lente!
tuinontwerp sfeer beplanting

Opzet van een border 4/4

Het is zover, je hebt de sfeer, vorm, kleur en structuren in je border bepaald en aan de hand daarvan planten uitgezocht die je graag zou willen hebben. Waar zet je ze neer en hoe verdeel je ze op een slimme manier? Hoe maak je een goed beplantingsplan?

Hier heb je verschillende methoden voor, één van die methodes is de Engelse die je nog vaak ziet in tuinen. Lage beplanting gaat vooraan in de border en dat bouw je op naar achteren toe tot aan de hoogste planten. Deze manier is mooi en overzichtelijk en is vooral voor borders met een achtergrond, zoals een muur of schutting, erg geschikt. Ze zijn er om naar te kijken.

Wedgwood garden beplantingsplan
The Wedgwood garden, op een natuurlijke manier aangeplant.

Een andere manier is een meer natuurlijke manier, je kiest één of twee hoofdsoorten waarvan je steeds groepjes van drie uitzet. Daaromheen ga je twee tot vier andere soorten verdelen als een soort satellieten die om de aarde draaien. (In dit geval is de aarde het groepje van drie). Dan vul je de gaten op met enkelingen of hoogstens een groepje van twee. Dit zijn planten die zichzelf in verloop van tijd mogen verspreiden. Eenjarigen, tweejarigen of bollen bijvoorbeeld. Paden door dit soort borders zorgen voor een sterke beleving van de tuin.

Voor de strakke tuinen is een beplantingsplan simpeler, waarbij je grote groepen van één soort bij elkaar zet. Hier gaat het om een statement, neem dus echt grote groepen. Denk aan minimaal 15 van één plantensoort. Houd altijd de hoogte van de planten in de gaten. Je moet de lage planten wel kunnen blijven zien.

modeltuin beplantingsplan natuurlijke tuin
Hier worden wilde grassen gecombineerd met vaste planten en eenjarigen.

Zelf pas ik ook nog wel eens de random manier toe, op intuïtie een border inrichten. Wel houd ik dan altijd de standplaatseisen en de hoogte van de plant in gedachten. Hier is herhaling ook van belang, zorg ervoor dat planten herhaald worden door de hele tuin. Zo krijg je eenheid.

Struiken en bomen kunnen een hoop doen voor je border, ze geven structuur, extra kleur of eetbare bessen bijvoorbeeld. Een toevoeging van wintergroene struiken is een mooie manier om de border ook in de winter interessant te houden. De rode stammen van een Tibetaanse sierkers kunnen de kleuren van de bloemen extra mooi doen uitkomen. Het is een extra laag om rekening mee te houden.

beplantingsplan
De tuin van Sarah Price, the M&G garden. De boom op de voorgrond maakt de tuin interessanter en geeft meer diepte.

Ik hoop dat je met deze vier blogs een beetje een beeld hebt gekregen van hoe je een border kan opbouwen en aan de slag durft te gaan met een beplantingsplan voor de tuin!

tuinontwerp beplanting beplantingsplan borders

Opzet van een border 3/4

Nu je de sfeer en kleuren van je border hebt bepaald, ga je kijken naar de texturen van planten (en eventueel materialen) en de vorm voor de opbouw van de border. Texturen voegen een hoop toe aan de border en hebben een belangrijke functie. Ze kunnen eenheid creëren en een border interessant houden in de winter. De vorm van de border hangt geheel samen met de stijl van je tuin/huis. Kies je voor strak en geordend of ga je voor los en wild?

Bij de opbouw van een border is textuur belangrijk.

Eerst de texturen, wuivend siergras zoals stipa bijvoorbeeld heeft een wilde en natuurlijke uitstraling, terwijl euphorbias een statische en stevige vorm hebben en het hele jaar door hetzelfde uiterlijk. (Behalve natuurlijk als ze in bloei staan.) Een combinatie van beide vind ik persoonlijk het mooiste, de structuur van de euphorbia met het losse van de stipa.
Dit is een goede manier om te kijken naar de verschillende planten die je toe wil passen in de tuin. Hebben ze een losse structuur of vaste structuur of hebben ze een opvallende textuur die weer contrasteert met iets anders in de tuin. Denk aan de zacht behaarde bladeren van de ezelsoor. Transparante planten zoals thalictrum zijn ook interessant, zij hebben een mysterieus effect, je kan erdoorheen kijken en zo maken ze een geheel van alle planten.

De vorm van de border, zoals eerder gezegd, is sterk afhankelijk van de stijl van de tuin. In een natuurlijke tuin zul je niet gauw een strakke border tegenkomen met enkel siergrassen bijvoorbeeld. Terwijl je in een strakke tuin soms wel een natuurlijke border tegenkomt, omdat deze mooi contrasteert met de rest van de tuin. En waar de border in de natuurlijke tuin mag veranderen in verloop van tijd, zul je in de strakke tuin de border juist zoveel mogelijk hetzelfde willen houden.
Hoogteverschillen in de border, door middel van het ophogen van de grond, is ook nog iets om over na te denken. Zo kan je microklimaten creëren waar je bijzondere planten kwijt kunt of voor wat meer afwisseling zorgen in een wat somberder border. Let op, in een verhoogde border droogt de grond sneller uit, kies daarom voor droogtetolerante planten.

brunnera jack frost tuin opbouw van een border
De natuurstenen muur contrasteert mooi met het bonte blad van de brunnera.

Ben je niet zeker over welke vorm je moet kiezen? Geen zorgen, de juiste vorm kies je eigenlijk automatisch, omdat het past bij de rest van de tuin of juist voor een mooi contrast zorgt. En vond je het achteraf toch niet zo geslaagd? Dan kan je het altijd weer veranderen!

In het laatste deel van deze blogserie over de opbouw van een border gaan we het hebben over de verdeling van de planten, welke plant zet je waar? En het toevoegen van struiken en bomen in borders voor extra structuur en kleur.

Garden masterclass nigel dunnett

Garden Masterclass met Nigel Dunnett

In juni dit jaar heb ik samen met een collega en vriendin de Garden Masterclass Water, Wildlife and Well-being gevolgd van Nigel Dunnett. De masterclass werd georganiseerd door Garden Masterclass en was in het prachtige Chatsworth House and Gardens. (Of ook wel Mr Darcy’s huis). Het was een dag vol nuttige informatie en inspiratie!

Nigel Dunnett is een professor in beplantingsontwerpen aan de universiteit van Sheffield en is één van de meest toonaangevende ontwerpers als het gaat om innovatieve manieren van omgaan met beplantingen. Hij heeft een ecologische benadering bij het ontwerpen en toepassen van beplantingen in tuinen en openbare ruimtes en zijn werk draait om de integratie van ecologie en natuur in de tuin- en landschapssector. Zijn ontwerpen hebben een lage input, maar wel een hoge impact en zijn dynamisch, divers en afgestemd op de natuur.

Deze ‘Pictorial meadow’ bij een landgoed in Derbyshire combineert het natuurlijke uiterlijk van een bloemenweide met de vele bloemen en kleuren die je in een tuin terug zou vinden.

Het ontwerpen van beplantingen wordt over de hele wereld vaak nog een beetje als extra gezien, of als ondergeschikt aan het ontwerp. Bij deze masterclass werd extra duidelijk dat de planten het ontwerp juist maken en versterken mits goed ontworpen. Je zou dus kunnen zeggen dat je ontwerp draait om de beplanting en niet om de harde materialen. Het gebruik van de ruimte blijft wel altijd centraal.

Change – het mag veranderen, net als de natuur.

Hier worden nieuwe delen van de tuin aangelegd. Open plekken in het bos waar de beplanting wat extra kleur toe gaat voegen.

Wat voor Nigel heel belangrijk is, is dat je een connectie voelt met de natuur. Een tuin of een park is vaak passief, terwijl je actief in de ruimte zou moeten zijn. Grote natuurverschijnselen zoals de grand canyon of bijvoorbeeld heel simpel, de prachtige herstkleuren in het bos, geven je het gevoel dat je deel uitmaakt van die plek. Je voelt je één met de natuur. Een goed ontworpen tuin of park kan je datzelfde gevoel geven. Een tuin of park heeft meestal een veel kleinere schaal dan de natuur. Daarom is het van belang dat je de natuurlijke vormgeving wat meer drama geeft. Het is als het ware een soort versterkte vorm van natuur. Nigel noemt dat ook wel: artfull ecology. Door die versterkte uitstraling krijg je die onvergetelijke boeiende ervaring die je ook hebt als je echt in de natuur bent.

Er zijn op het moment 3 grote uitdagingen in de wereld en dat zijn; klimaatverandering, urbanisatie en vermindering van de biodiversiteit. Er is 1 ding dat ze alle drie kan helpen en dat zijn planten.
Planten kunnen het water opvangen van piekregens en overstromingen, planten kunnen de biodiversiteit verhogen en planten kunnen zorgen voor het welzijn van de mens (en ze kunnen nog veel meer!). Tuinen en openbaar groen zijn een geweldige plek om in ieder geval mee te beginnen om deze 3 problemen willen aan te pakken.

In dit grasveld is een tijdje geleden gele ratelaar gezaaid. Dit plantje onderdrukt de grassen en geeft zeldzame bloemen zoals deze wilde orchidee.

Design with nature -> make it visible

Natuurlijke tuinen kunnen een erg rommelig uiterlijk hebben en dit kan voor sommige mensen als storend ervaren worden. Rommelige hoekjes, die juist geweldig zijn voor insecten en kleine zoogdieren, stroken met ons beeld van netheid en ordelijkheid. Het mooie van de manier van werken zoals Nigel Dunnett dat doet is dat je wel het natuurlijke effect hebt en de voordelen voor de natuur, maar dat het ook zijn esthetische waarde behoudt en in vele vormen gegoten kan worden.

Maximaliseer de interne cyclus en minimaliseer de in- en outputs. Dat is waar we naar streven, dit is ook nog eens voordelig voor ons steeds drukker wordende leven, want dit soort tuinen en parken vergt veel minder onderhoud. Een mooi voorbeeld van een park dat ‘Artfull ecology’ uitstraalt, klimaatbestendig is en mensen bewust maakt van het systeem is het London Wetland centre. Dit grote park in Londen laat zien dat natuur en stad prima samengaan en elkaar versterken. Ook op de Chelsea Flower Show kom je steeds vaker dit soort tuinen tegen.

garden masterclass met nigel dunnett

De Garden Masterclass met Nigel Dunnett was erg inspiratievol en komt overeen met de visie die ik zelf heb op tuinen. Meer integratie van de natuur, maar wel op zo’n manier dat het wel een tuin blijft en geen oerwoud wordt. Duurzame tuinen en landschap die goed zijn voor de mens, de natuur en prachtig zijn om te zien.

calamagrostis brachytricha diamantgras

Siergrassen: Calamagrostis Brachytricha – Diamantgras

Siergrassen in de tuin geven een natuurlijke sfeer en voegen luchtigheid, subtiliteit en sierlijkheid toe aan een tuin. Het is een herinnering aan de wilde natuur zoals Piet Oudolf dat zo mooi verwoordt in één van zijn boeken. Dit gras, calamagrostis brachytricha, is één van mijn favoriete siergrassen hoewel in de meeste tuinen de Calamagrostis ‘Karl Foerster’ veel vaker wordt toegepast heeft diamantgras een lossere bloeiwijze en blijft veel langer mooi in de winter.

Diamantgras in de winter

De aarvormige bloeiwijze van Calamagrostis brachytricha begint meestal in augustus en blijft de hele winter staan. In het beginsel zijn de bloemen meer groen qua kleur, maar naarmate het herfst wordt in de tuin verkleuren de bloemen naar purper/mauve. Dit gras vormt pollen en is in verhouding hoger dan breed. De bloemen zijn het mooiste als er aan elk zaadje een druppeltje dauw hangt, dan zijn het net fonkelende diamanten.

Calamagrostis brachytricha in oktober

Deze plant is een erg goede toevoeging aan de border als groep, maar ook als solitair gemixt tussen bijvoorbeeld Echinacea. Diamantgras is één van de weinige soorten siergras dat tegen een klein beetje schaduw kan.
Ook al lijkt deze plant een beetje op riet zet hem niet te nat, want dan gaat het mis. Als je een plekje hebt in de border waar de middag- en avondzon op schijnt dan is dat een goede plek voor dit gras. Het licht van de zon wordt erg mooi gevangen in de aren en geeft een geweldig effect.


Bloeitijd: augustus-oktober (maar blijft mooi in de winter)
Hoogte: 80-100 cm
Standplaats: zon, lichte schaduw
Bloemvorm: aar
Wintergroen: nee
Winterkwaliteit: het hele gras blijft mooi in de winter
Grondsoort: iedere goede tuingrond, niet te nat
Onderhoud: afknippen in maart

blog planten tuin

Langer thuis in huis – blog

Nieuwsbericht | 5-6-2019


Leuk nieuws! Samen met Langer thuis in huis heb ik een blog geschreven over de onderhoudsvrije tuin voor ouderen. Dit zijn mijn 3 top tips:

  1. Looproutes in de tuin, zijn deze logisch? Zijn er obstakels zoals drempels, richels of een gladde vlonder? Haal ze weg en kijk of het pad breed genoeg is voor bijvoorbeeld een rollator.
  2. Maak je border nooit breder dan 1 meter, zo kan je er makkelijk bij zonder ver te reiken.
  3. Verlichting, zeker als je zicht wat minder wordt is verlichting tijdens de donkere winterdagen heel belangrijk! Laat u bijvoorbeeld adviseren door de mannen van in-lite.

Het hele blog over de onderhoudsvrije tuin voor ouderen kan je lezen op: https://langerthuisinhuis.nl/onderhoudsvrije-tuin/

Gaura tuin bloemen

Vaste planten top 20 – de mooiste vaste planten -Gaura

Vaste planten zijn geweldig, ze zijn mooi, divers, vergen weinig onderhoud en je hoeft ze niet of nauwelijks te vervangen. In dit blog vind je mijn top 20 van de mooiste vaste planten. Ze staan in willekeurige volgorde omdat ik simpelweg niet kan kiezen welke de beste is

8. Gaura lindheimeri – prachtkaars

De prachtkaars is een prachtige plant die zorgt voor een weelderige sfeer in de tuin. De vele bloemen staan ver boven het blad uit en bewegen mooi in de wind. Deze winterharde plant bloeit lang en houdt van een zonnige plek in de border. Gaura leeft niet erg lang, maar als je de stengels pas na de winter afknipt dan zaait de plant zichzelf uit en kan je er vele jaren van genieten.

Gaura prachtkaars vaste planten top 20Gaura heeft lancetvormige bladeren van ongeveer 30 centimeter hoog, de bloemen steken daarboven uit tot maximaal 1m hoog. De bloemen hebben qua vorm wat weg van kleine vlinders en komen voor in het roze en in het wit. Deze plant vormt net als siergrassen een pol en je kan er het beste 7-9 per vierkante meter planten. Plant gaura in grote groepen voor het beste effect.

Gaura trekt veel vlinders, bijen en hommels aan en is daardoor perfect voor een insectvriendelijke tuin. Hij staat erg mooi in combinatie met astrantia, salvia, anemone, echinacea en nog veel meer. Ook staat de plant erg mooi in combinatie met siergrassen. De prachtkaars houdt niet van natte voeten, maar ook niet van droogte. Zorg voor een goed doorlatende en humusrijke grond, dan maak je de plant blij!

Bloeitijd: juni-oktober
Hoogte: tot 1m
Standplaats: zon
Bloemvorm: aar
Wintergroen: nee
Winterkwaliteit: geen
Grondsoort: iedere goede tuingrond, niet te nat
Onderhoud: weinig, vermeerderen door zaaien of stekken

Enkele mooie variëteiten: ‘Whirling Butterflies’ – wit met roze schutbladeren, ‘Whiskers Deep Rose’ – donkerroze, ‘Siskiyou Pink’ – lichtroze, ‘Rosy Jane’ – wit met lichtroze randje

aster lila paars bloem

Vaste planten top 20 – de mooiste vaste planten – Aster

Vaste planten zijn geweldig, ze zijn mooi, divers, vergen weinig onderhoud en je hoeft ze niet of nauwelijks te vervangen. In dit blog vind je mijn top 20 van de mooiste vaste planten. Ze staan in willekeurige volgorde omdat ik simpelweg niet kan kiezen welke de beste is

7. aster – herfstaster

De aster is een kruidachtige plant die tot laat in het najaar bloeit. Het zijn sterke planten die hun bloemen zelfs nog na de eerste nachtvorst behouden. De aster is inheems op het noordelijk halfrond en komt in ons land vooral aan de kust voor. Er zijn meer dan 600 verschillende gekweekte variëteiten en ongeveer 180 soorten in het wild. Ruime keuze dus! Dit blog focust zich op herfstasters, maar er zijn ook mooie zomerasters.

Aster vaste plant top 20

Met zijn smalle blad en stervormige bloemen is de aster een opvallende verschijning in de border of op het terras. Asters lokken allerlei insecten aan waaronder bijen, hommels en vlinders. De naam aster komt van een Grieks woord en betekent ster, dat verwijst naar de bloemen. De bloemen kunnen qua kleur variëren van lila tot donkerpaars en zijn er ook in verschillende kleuren roze en wit.

Asters houden niet van natte voeten, zet hem dus niet op een te natte plek. De plant laat zich goed combineren met allerlei vaste planten en siergrassen, laat je dus vooral niet tegenhouden en zet hem waar je wil. Zon is meestal wel een vereiste. Asters zijn er in allerlei maten, kijk goed naar de variëteit die je hebt. Lage asters kunnen beter aan de rand van de border en hoge asters achterin. Een mooie combinatie is bijvoorbeeld aster ‘Jenny’ met het siergras stipa tenuissima en de vaste plant nepeta.

aster pennisetum vaste planten siergrassen

Aster en het siergras pennisetum

Bloeitijd: juli-november
Hoogte: 20-140cm afhankelijk van de variëteit
Standplaats: zon, halfschaduw
Bloemvorm: margriet/ster
Wintergroen: nee
Winterkwaliteit: bloeit door tot de vorst
Grondsoort: iedere goede tuingrond
Onderhoud: weinig, vermeerderen door scheuren

Enkele mooie variëteiten: ‘Schöne von Dietlikon’– donkerpaars hoge variëteit, ‘Jenny’– lage plant met knalroze bloemen, ‘Septemberrubin’– karmijnroze, thomsonii– rijkbloeiend in een heel lichtpaarse kleur, ‘Porzellan’ – witte bloemen geschikt voor in de vaas, ‘Herfstweelde’ – grote lichtblauwe bloemen met een geel hart